به گزارش بنکر (Banker)، تجمع‌کنندگان و کانال‌ها و منابع رسانه‌ای که تجمع آنها را برجسته‌سازی و با حجم انبوهی توزیع کرده‌اند می‌گویند که تجمع آنها در اعتراض به اختلاس در سامانه نیما صورت گرفته است.
با این حال برخی منابع مطلع می گویند که ماجرای اختلاس حقیقت ندارد، بلکه موضوع عدم ایفای تعهدات طرفین معامله است.
پیشتر صمد کریمی مدیر اداره صادرات بانک مرکزی با رد شایعات درباره اختلاس و غیره به تسنیم گفته بود: صادرکنندگان منابع ارزی خود را در بازار دوم عرضه می‌کنند و بانکها و صرافی‌ها نسبت به خرید آن اقدام می‌کنند. در این فرایند اغلب صرافی‌ها ریال را از واردکننده دریافت و به صادرکننده پرداخت می‌نمایند. صادرکننده نیز نسبت به پرداخت ارز بر اساس رویه‌های متعارف اقدام می‌‌کند. در مورد اخیر صادرکننده مدنظر نتوانسته به‌موقع تعهدات خود را به‌صورت کامل انجام دهد.
وی اعلام کرده بود: بانک مرکزی به‌محض تشخیص تخلف صادرکننده وارد ماجرا شده و با ورود نهادهای انتظامی، اطلاعاتی و قضایی، صادرکننده مکلف به پرداخت تعهدات خود در یک زمان‌بندی مشخص شده است. بر اساس سیاست‌های ارزی، واردکنندگان و صادرکنندگان جهت خرید و فروش ارز به‌صورت حواله در بازار دوم از طریق کارگزاران بازار مزبور (بانکها و صرافیهای مجاز) اقدام می‌کنند.
وی افزود: بر همین اساس معاملات در بازار دوم براساس قواعد و ضوابط مشخص انجام پذیرفته است و سامانه نیما نقشی در پوشش ریسک‌های مالی و غیرمالی ناشی از رفتار کارگزاران، واردکنندگان و صادرکنندگان ندارد، به‌طوری که طرفین معامله باید پس از اطمینان از صحت و سقم اطلاعات موضوع معامله مبلغ نرخ ارز معادل ریالی و نحوه تسویه ارزی مبادرت به انجام معامله نمایند به‌عبارت دیگر بانک مرکزی مسئول عدم ایفای تعهدات طرفین معامله در بازار دوم نیست.
بر اساس برخی اخبار، در این خصوص با پیگیری و دستورات بازپرس پرونده، پرداخت‌ها توسط صادرکننده‌ای که در ایفای تعهد خود تاخیر داشته، آغاز شده ولی هنوز تمام نشده است.
* فشار به رئیس کل بانک مرکزی؛ از شائبه سیاسی تا اقتصادی
برخی منتقدان این تجمع معقتدند که این اقدامات و مسائلی که اخیراً علیه رئیس بانک مرکزی آغاز شده در واقع پشت پرده‌ای سیاسی و حتی اقتصادی دارد. اسفند ماه سال گذشته چنین تجمعی برگزار شد، و نتیجه آن بالا رفتن مقطعی قیمت ارز بود.
از سوی دیگر فشارهای سیاسی قابل توجهی طی روزهای اخیر در رسانه‌های همسو با دولت و اصلاح‌طلبان علیه رئیس کل بانک مرکزی آغاز شده است. برخی رسانه‌ها با این ادعا که او به دنبال کاندیداتوری در انتخابات 1400 است، علیه او مطالبی منتشر کرده‌اند.
برخی تحلیلگران سیاسی هم می گویند که اصلاح‌طلبان و برخی حلقه‌های نزدیک به دولت عملکرد همتی که تا اینجای کار مجموعاً با جمع‌بندی غیرمنفی کارشناسان مواجه بوده را خطری برای آینده سیاسی نامزدهای خود می‌دانند. با این حال عبدالناصر همتی اصل اراده برای ریاست جمهوری را هم مشخصاً تکذیب کرده است.
عده دیگر می‌گویند که اقدامات تنظیم‌گرانه بانک مرکزی که باعث حذف برخی سفته‌بازی‌ها و سودجویی‌ها بخصوص در حوزه ارزی شده، پشت پرده‌هایی را برای به هم ریختن بازار علیه او سازماندهی کرده است.
با توجه به نتایج چنین تجمعاتی که غالباً با همراهی بخشی از بازار در افزایش قیمت ارز همراه بوده، این دیدگاه احتمال می‌دهد این پشت پرده ها به دنبال تغییراتی در بانک مرکزی هستند تا بازار برای برخی پشت پرده‌های سودجویانه قابل‌کنترل باشد.
همزمان با تجمع امروز در مقابل بانک مرکزی، دلار با افزایش حدوداً 100 تومانی به کانال بالاتر از 18 هزارتومان رفت.
