جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده امروز در عمان مذاکرات سطح بالایی خواهند داشت که هدف آن آغاز مجدد گفتوگوها در مورد برنامه هستهای پیشرفته ایران است.
به گزارش بنکر (Banker)، مذاکرات در حالی صورت میگیرد که رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ، تهدید به اقدام نظامی در صورت عدم توافق کرده است.
احتیاط در مذاکره
بر اساس گزارش رویترز، جمهوری اسلامی ایران با احتیاط به این مذاکرات نزدیک میشود و نسبت به توافق و ترامپ تردید دارد. او بارها تهدید کرده است در صورتی که ایران برنامه هستهای خود را متوقف نکند، آن را بمباران خواهد کرد.
در حالی که هر دو طرف از احتمال پیشرفت سخن گفتهاند، اما همچنان به واسطت اختلافی که بیش از دو دهه به درازا کشیده، دیدگاه های شدیداً متفاوتی دارند و هنوز در مورد اینکه مذاکرات به صورت رو در رو -همانطور که ترامپ خواستار آن است- برگزار شود یا به صورت غیرمستقیم ـهمانطور که جمهوری اسلامی ایران میخواهد- به توافق نرسیدهاند.
نشانههایی از حرکت رو به جلو میتواند به کاهش تنشها در منطقهای که از سال ۲۰۲۳ با جنگهای غزه و لبنان، شلیک موشک میان ایران و اسرائیل، حملات حوثیها به کشتیرانی در دریای سرخ و سرنگونی دولت سوریه ملتهب شده، کمک کند.
با این حال، شکست مذاکرات میتواند نگرانیها از یک آتش بزرگتر در منطقهای که بخش عمدهای از نفت جهان را صادر میکند، تشدید کند.
تهران به کشورهای همسایهای که پایگاههای آمریکایی دارند هشدار داده است که اگر در هر حمله نظامی آمریکا به ایران دخیل باشند، با «عواقب شدید» روبهرو خواهند شد.
اختیار کامل
به گفته یک مقام ایرانی به رویترز، تهران به وزیر خارجه عباس عراقچی «اختیار کامل» برای مذاکرات داده است.
عراقچی ریاست هیات ایرانی را بر عهده دارد، در حالی که مذاکرات از سوی نماینده ویژه ترامپ در خاورمیانه، استیو ویتکاف، از سوی ایالات متحده هدایت خواهد شد.
یک مقام ایرانی که به دلیل حساسیت موضوع خواست نامش فاش نشود، گفت: «مدت زمان مذاکرات، که فقط درباره مسئله هستهای خواهد بود، به جدیت و حسن نیت طرف آمریکایی بستگی دارد.»
جمهوری اسلامی ایران مذاکره در مورد قابلیتهای دفاعی خود، مانند برنامه موشکیاش، را رد کرده است.
ایران همواره اعلام کرده که برنامه هستهایاش تنها برای اهداف غیرنظامی است، اما کشورهای غربی تهران را متهم به غیر از این کردهاند.
ترامپ که از فوریه کمپین «فشار حداکثری» را علیه تهران از سر گرفته، توافق هستهای ۲۰۱۵ میان ایران و شش قدرت جهانی را در سال ۲۰۱۸ در دوران نخست ریاست جمهوری خود لغو کرد و تحریمهای شدیدتری را علیه جمهوری اسلامی بازگرداند.
سیگنال چماق و هویج از واشنگتن
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، روز پنجشنبه گفت که امیدوار است مذاکرات به صلح منجر شود و افزود: «ما بسیار روشن گفتهایم که ایران هرگز نباید سلاح هستهای داشته باشد و فکر میکنم همین موضوع به این دیدار منجر شده است.»
تهران روز بعد پاسخ داد و گفت که به ایالات متحده «فرصت واقعی» میدهد.
متحد واشنگتن، اسرائیل، که برنامه هستهای ایران را تهدیدی وجودی میداند، مدتهاست تهدید کرده است که در صورت شکست دیپلماسی برای مهار برنامه هستهای، به ایران حمله خواهد کرد.
در عین حال نفوذ تهران در سراسر خاورمیانه به شکل مشهودی تحول یافته است.
همپیمانان منطقهای جمهوری اسلامی ایران که به «محور مقاومت» شناخته میشوند، از زمان آغاز درگیریهای حماس و اسرائیل در غزه و سقوط بشار اسد در سوریه در دسامبر، دچار آسیب قابل توجه شدهند.
در نشانهای از مسیر دشوار پیش روی مذاکرهکنندگان، کاخ سفید تهدید ترامپ را در روز جمعه تکرار کرد و گفت که او میخواهد ایران بداند که اگر توافق نکند تا برنامه هستهای خود را برچیند، «نتایج فاجعهباری» در انتظار آن خواهد بود.
استیو ویتکاف نیز در گفتوگو با وال استریت ژورنال گفت که «خط قرمز» دولت ایالات متحده جلوگیری از توانایی جمهوری اسلامی ایران در تولید سلاح هستهای است و درخواست ابتدایی آنها انهدام برنامه هستهای ایران است.
اما او اشاره کرد که واشنگتن آمادگی دارد «راههای دیگری برای رسیدن به مصالحه» پیدا کند.