به گزارش (Banker)، بازار مصنوعات طلا طی ۲سال گذشته رکودی سنگین را پشت سر گذاشته و طی این مدت سرمایه‌های کوچک خانگی که پیش‌تر به تکه‌های کوچک طلا تبدیل می‌شد، به سمت خرید سکه و ارز رفت.
اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده طلا و ابلاغ این قانون در اواخر خردادماه، روزنه امیدی بود برای فعالان بازار طلا که اجرای این قانون را موجب کاهش قیمت مصنوعات و رونق بازار طلا می‌دانستند. این قانون حالا ۶ماه بعد از ابلاغ، به مرحله اجرا رسیده و از امروز در فاکتورهای طلافروشی‌ها اصل قیمت طلا از محاسبات مالیات بر ارزش افزوده حذف میشود و تنها اجرت ساخت و سود، ملاک محاسبه مالیات خواهد بود.
قانون مالیات بر ارزش افزوده چه تغییری می‌کند؟
قانون مالیات بر ارزش افزوده در طلا از سال۱۳۸۹ به اجرا در آمد و شیوه اجرای آن به این صورت بود که خریدار ۹درصد کل مبلغ فاکتور طلا شامل قیمت، اجرت ساخت و سود فروش را به‌عنوان مالیات پرداخت می‌کرد.
اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده طلا به این شیوه، افزایش قیمت تمام‌شده برای مصرف‌کننده و کاهش تقاضا برای مصنوعات طلا را به‌دنبال داشت و به همین دلیل این قانون مورد انتقاد فعالان صنفی قرار گرفت.
به‌گفته نایب‌رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران، فعالان صنفی با توجه به سرمایه‌ای‌بودن طلا و با نگرانی از آسیب به کل این صنعت به‌دلیل کاهش خرید مصنوعات، از زمان ابلاغ این قانون جلسات متعددی با سازمان امور مالیاتی کشور، مرکز پژوهش‌های مجلس و نمایندگان مجلس برگزار کردند و در این جلسه خواستار این شدند که در اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده، تنها سود و اجرت ساخت برای دریافت مالیات ملاک قرار گیرد و قیمت طلا از محاسبات مالیاتی حذف شود. این قانون سرانجام خردادماه امسال از سوی دولت ابلاغ شد.
کاهش قیمت مصنوعات با قانون مالیاتی جدید
حذف قیمت طلا از مجموع محاسبات مالیاتی، میزان مالیات بر ارزش افزوده را تا حد بسیار زیادی کاهش می‌دهد. به‌طور مثال، اگر قیمت طلا گرمی یک میلیون تومان و اجرت گرمی ۱۰۰هزار تومان باشد، با احتساب ۷درصد سود فروشنده، خریدار باید طبق قانون قبلی برای هرگرم طلای خریداری شده ۹درصد ضربدر ۱.۱۰۰تومان به اضافه ۷درصد سود فروشنده را به‌عنوان مالیات بپردازد درحالی‌که براساس قانون جدید محاسبات به این شکل خواهد بود: ۹درصد ضربدر مجموع ۱۰۰هزار تومان و سود ۷درصد فروشنده.
به‌گفته فعالان بازار و مسئولان صنفی، اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده طلا، رقم مالیات برای مصرف‌کننده را به کمتر از یک‌سوم آنچه تاکنون محاسبه می‌شد، کاهش خواهد داد؛ عاملی که می‌تواند به افزایش تقاضا و بازگشت خریداران به بازار طلا کمک کند.
سامانه وزارت اقتصاد جاماند
در زمان ابلاغ، اجرای این قانون به تعریف سامانه‌ای جامع از سوی وزارت اقتصاد منوط شده بود که حالا با گذشت ۶ماه از آن زمان هنوز تعریف و راه‌اندازی نشده است.
به‌گفته نایب‌رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران، دولت برای اجرای این قانون شرطی تعیین کرده بود که به موجب آن کل معاملات از نقطه صفر تا ۱۰۰، یعنی مواد خام و تولید و توزیع تا مصرف، باید در سامانه‌ای که از سوی وزارت اقتصاد و دارایی طراحی و تعریف میشود، به ثبت برسد اما امروز با تأخیری که در راه‌اندازی این سامانه رخ داده، قانون قرار نیست برای اجرا منتظر سامانه بماند. هدف از ایجاد سامانه، شفاف‌سازی، پیگیری سیر دادوستد طلا از تولید تا مصرف نهایی و استحصال آمارهای مستدل برای تصمیم‌سازان کشور بوده و اطلاعاتی ازجمله میزان مصرف طلای کشور و گردش مالی بازار طلا در این سامانه پیگیری خواهد شد.
محمد کشتی‌آرای در این زمینه به همشهری می‌گوید: سامانه هنوز آماده نیست و راه‌اندازی آن احتمالا به سال۱۴۰۱ موکول شود. طبیعتا این سامانه بسیار مهم است ولی از آنجایی که قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده خردادماه ابلاغ شده و ۶ماه بعد از ابلاغ باید اجرایی شود، نمی‌توان اجرای آن را معطل راه‌اندازی سامانه گذاشت.
سامانه مکمل اجرای قانون است و هدف از تعریف آن شفاف‌سازی و استخراج آمار و ارقام معاملات طلاست و تا راه‌اندازی آن تمامی آمار و ارقام در فاکتورها لحاظ میشود. به‌گفته نایب‌رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران، مبالغی که از مصرف‌کننده دریافت میشود در اظهارنامه‌های فصلی و سه‌ماهه واحدهای صنفی به وزارت اقتصاد ارائه خواهد شد.
تأثیر مثبت اجرای قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده
اجرای این قانون از این لحاظ مهم است چون باعث میشود قیمت نهایی مصرف‌کننده کمتر باشد. هزینه‌هایی که به مصنوعات طلا تعلق می‌گرفت کمتر میشود و از اصل طلا مالیات گرفته نمی‌شود و قیمت برای مصرف‌کننده پایین می‌آید.
کاهش قیمت طلا برای مصرف‌کنندگان ۲ پیامد مهم به همراه دارد. یکی از آنها این است که خرید طلای دست دوم برای مردم دیگر توجیه اقتصادی ندارد. مردم در سال‌های اخیر به‌دلیل گرانی طلای نو به خرید طلای دست‌دوم که مالیات بر ارزش افزوده نداشت، روی آورده بودند و الان با اجرای این قانون خرید دست‌دوم توجیه ندارد. پیامد بعدی این است که مصرف طلا در کشور بالا می‌رود. مصرف که بالا برود، طبیعتا تولید و در پی آن افزایش رقابت، رشد اشتغال، صادرات و ارزآوری افزایش خواهد یافت.
برخلاف قانون قبلی که به‌صورت آزمایشی اجرا شد و مورد قبول صنف طلا و جواهر نبود، این قانون با توجه به تأثیر مثبتی که بر رونق بازار خواهد داشت، مورد توجه و استقبال واحدهای صنفی قرار گرفته است.
نکته مهم درخصوص اجرای قانون جدید، جدیت دولت در برخورد با تخلفات است. به‌گفته کشتی‌آرای، در این قانون برای واحدهای صنفی‌ای که قانون را به‌درستی اجرا نکنند، جرائم سنگینی لحاظ شده که این جریمه‌ها طبق گفته مقامات وزارت اقتصاد و دارایی غیرقابل بخشش است.
رونق بازار تا شب عید
به‌گفته نایب‌رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران، وضعیت بازار طلا به نسبت پارسال کمی بهتر شده اما به نقطه ایده‌آل گذشته نرسیده است. کشتی‌آرای می‌افزاید: هنوز محدودیت‌هایی وجود دارد و مردم با ملاحظه در این زمینه رفتار می‌کنند. تجمعات به‌صورت قبل نیست ولی با شکلی که هم‌اکنون شاهد آن هستیم و با توجه به تأثیر مثبت این قانون بر استقبال از خرید، بازار عید را خوب پیش‌بینی می‌کنیم.
بازار سکه تغییری نمی‌کند
در سال‌های اخیر با توجه به افزایش نرخ دلار و کاهش ارزش ریال، سرمایه‌های خرد مردم به سمت خرید سکه رفت و مصنوعات با توجه به گرانی روز‌افزون طلا و کاهش قدرت خرید مردم از چرخه خرید مردم حذف شده بود. با اجرای این قانون وضعیت بازار سکه چه تغییری خواهد کرد؟
نایب‌رئیس اتحادیه طلای تهران تغییرات قانون مالیات را بر بازار سکه بی‌تأثیر می‌‌داند و می‌افزاید: یکی از دلایل استقبال از سکه، سرمایه‌‌گذاری بوده که این عامل به‌شدت کاهش یافته و نخستین دلیل آن تثبیت قیمت طلا در محدوده کنونی طی یک‌سال گذشته بوده است.
در این مدت بازده سرمایه کالاهای دیگر بسیار بیشتر از سکه بوده و این عامل گرایش به سکه را کاهش داده است. از سوی دیگر، سکه از قدیم جنبه هدیه داشته و با برداشته‌شدن محدودیت‌های کرونایی از این جنبه، دوباره مورد استقبال قرار خواهد گرفت؛ در نتیجه بازار سکه بعید است که با اجرای قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده تغییرات خاصی را شاهد باشد.
*فرخنده رفائی- خبرنگار
